😕 Verbos que conllevan alguna negación, renuncia o reprimenda

Español

zigortu, zehatu, punitu • (dañar) kalte egin, hondatu, jo • (la helada ha castigado los frutales) izozteak fruta-arbolei kalte egin die • (las olas han castigado el malecón) olatuek malekoia gogor jo dute

baztertu, alde batera utzi • (el médico no descarta la posibilidad de que sane) sendagileak ez du baztertzen sendatuko delako aukera • (…para descartar que siga contagiada) kutsatuta jarraitzen duela baztertzeko • (no se puede descartar, GT) ezin da baztertu

(GT: quieren evitar el contagio) kutsadura ekidin nahi dute • (impedir) saihestu, itzuri, ekidin (para ~: ekiditeko) • (zerbait gertatzea) eragotzi, (zerbait ez gertatzea) lortu • (frenando el automóvil ha evitado el peligro) automobila balaztatuz arriskua saihestu du • (con el muro se ha evitado la inundación) hormarekin uholdeari itzuri zaio • (vt, rehuir a algn) ihes egin, alde egin • (Amaia me evita porque no quiere hablarme) Amaiak ihes egiten dit nirekin hitz egin nahi ez duelako • (vt, rehuir hacer algo) saihestu, itzuri, ekidin • (voy en autobús para evitar los atascos) autobusez joaten naiz auto-ilarak saihesteko • (!?) nabarmen, argi(ro)

nahi/gura ez izan • ez (dagokion aditza; aditza geroaldian) • uko egin • (¡me niego a hacer eso!) ez dut horrelakorik egingo! • (me niego a ser esclavo) ez dut esklabo izan nahi • (se negó a hacer la mili) soldadutza egiteari uko egin zion

(-en/-i) kontra egon, (-en/-i) kontra jarri, (-en/-i) aurka egon, (-en/-i) aurka jarri • oztopoak/eragozpenak/trabak jarri • (me opongo a que entren aquí) hemen sartzearen aurka nago • (me opondré a vuestro proyecto, si no hacéis ciertos cambios) zuen proiektuari trabak jarriko dizkiot, gauza batzuk aldatzen ez badituzue • (¿por qué te opones?) zergatik zaude kontra?

kexu • (los pescadores se han quejado de las nuevas cuotas) arranzaleak kexu dira kuota berriekin

errefusatu, arbuiatu, uko egin, ukatu, eza eman • ez onartu • (rechacé la oferta aunque era buena) eskaintza errefusatu egin nuen ona bazen ere • (no admitir, excluir) atzera bota, arbuiatu • baztertu • (hemos rechazado a unos cuantos porque no tenían nivel suficiente) zenbaitzuk atzera bota ditugu nahiko mailarik ez zutelako • (este niño sufre mucho en la escuela porque sus compañeros le rechazan) haur honek asko sufritzen du eskolan bere ikaskideek baztertzen dutelako • (enemigo etc) aurka egin, buru egin, jarki • (el enemigo atacó de noche y no pudimos rechazarlo) etsaiak gauez eraso gintuen eta, beraz, ezin izan genion aurka egin • (Dep) aldaratu, urrundu • (no pude rechazar todos los balones que me vinieron encima) ezin izan nituen aldaratu gainera etorri zitzaizkidan baloi guztiak • (es muy descortés de tu parte rechazar su invitación) ez da batere gizalegekoa bere gonbidapenari muzin egitea

(reprender) errieta egin (a algn: -ri) • demanda egin, liskar egin, atelekatu, larderiatu, agiraka egin, agirakatu • (he regañado al perro porque me ha roto los libros) errieta egin diot txakurrari liburuak puskatu dizkidalako

sakrifikatu, opari egin, oparia eskaini, opaldu • (reses para el consumo) hil • (la normativa dicta que las reses han de ser sacrificadas sin sufrimiento) legeak abereak sufritu gabe hil behar direla ezartzen du • (fig) sakrifikatu • uko egin • baztertu, alde bat(era) utzi • kendu • norberaren bizia eman/eskaini • (tuvo que sacrificar sus estudios para mantener a su familia) ikasteari uko egin behar izan zion bere familia mantentzeko • (González sacrifica a Serra y Vargas para seguir en el poder) Gonzalezek Serra eta Vargas kendu ditu boterean jarraitzeko • (no estamos dispuestos a sacrificar nuestras vidas por una causa en la que no creemos) ez gaude prest sinesten ez dugun helburu batengatik bizia emateko