💼 Verbos de movimiento transitivos

Español

Tagalo

  • abandonar
  • iwan, pabayaan • magtakwíl, itakwíl • tumalikód, talikurán (!sdos) • magpabaya (!ejs)
  • agitar
  • kumalóg~magkalóg • (no agites los huevos en la caja) huwag mong kalugin ang itlog sa kahon • ('to sway back and forth, to be loose') umugà
  • alcanzar
  • dumatíng (llegar a) • umabót / iabót~abutin • (un lugar) sumapit / sapitin
  • apretar
  • ('press') dumiín, pigaín • ('tighten') pahigpitín, palapatín
  • arrastrar
  • ('drag') kaladkarín, hilahin
  • caérsele
  • ('drop') mahúlog (!=caer, ej) / ihulog • (Turtle) pumaták
  • colgar
  • magbitin, ibitin • (colgó un farol fuera de la ventana) nagbitin siyá ng paról sa labás ng bintanà • () magsabit, isabit • (cuelga tus pantalones en ese clavo) isabit mo sa pakong iyón ang iyóng pantalón • () maglawít, ilawít • (?tender) magsampáy, isampáy • (cuelga la ropa mojada en el tendedero para secarlas) isampáy mo sa sampayan ang basáng mga damít upáng matuyô • (en una percha) maghanger, ihanger • (colgó su abrigo en una percha) inihanger niyá ang kanyáng amerikana • (ahorcar) bumitay / biyain sa pamamagitan ng pagbibitin, bumigtí / bigtihín sa... • (colgarán al asesino) ang nakamatáy ay bibiyain sa pamamagitan ng pagbibitin • () lumawit • (la lengua del perro cuelga) lumálawit ang dilà ng aso • (se cuelga de rama en rama con sus manos) nagpapabitin-bitin siyáng palipat-lipat sa mga sangá sa pamamagitan ng kanyáng mga kamáy
  • conducir
  • magmaneho (NV pagmamaneho) • (los celos condujeron al crimen, v-pr) selos humuntong sa krimen • (…por las que la situación en Filipinas condujo a esto 'a así') ...kung bakit humantong sa ganito ang kalagayan ng Pilipinas
  • cruzar
  • (calle, río, etc) tumawid [G pagtawid] / tawirin (raíz: tawid) • (cruzar corriendo la calle) tumakbó nang pabagtás sa kalye • (cruzo la calle) tumatawid ako ng kalsada
  • dar la vuelta (a un objeto, voltearlo)
  • (darse la ~, volver sobre sus pasos) bumuwelta
  • dar la vuelta (a un lugar, recorrerlo)
  • --
  • empujar
  • itúlak
  • enviar
  • ipadalá (v-obj) • (envíe un fontanero a nuestra casa inmediatamente) magpapunta kayo ng tubero agad sa bahay namin • (serán enviadas por la DOH a la provincia) ..., ipapadala ng DOH sa lalawigan
  • escalar
  • ('climb') umakyát / akyatín
  • estirar
  • (parte del cuerpo) magbánat / banatin
  • extraer
  • bunutin
  • guiar
  • --
  • levantar
  • magbuhat / buhátin [PS binuhat] • (poner algo en posición vertical) itayô
  • llevar
  • magdalá / dalhín [dinala] + / dalhán • (en la mano) magbitbit / bitbitín • (llévame al aeropuerto) dalhín mo ako sa airport • ('bring along') magsama / isama • (~ a casa) mag-uwî / uwian [inuwî] ~ iuwi • (llevar algo arriba) ipanhik • (a algn a algún sitio) ihatid • (v.'bordo')
  • meter
  • (en cajón, habitación, etc) magpasok / ipasok
  • mover
  • ('move') kumílos, gumaláw
  • pasar (vt espacio)
  • (ocurrir) mangyari • (lo que pasó en Haití) ang nangyari sa Haiti • (por favor pásame la sal) pakiabót mo ngâ ang asín • (vi, ir por) magdaan • (se pasó éste por casa ayer?) nagdaan ba ito sa bahay kahapon? • (no pases por debajo de la escalera) huwag kang magdaan sa ilalim ng hagdan • (~ por (calle?) dumaan; (pasa por…) dumaan ka sa…; (pase lo que pase) bahala na!; (¿qué pasa?) anó ang nangyáyarì?
  • perseguir
  • humabol / habulin
  • pisar
  • --
  • rodear
  • --
  • sacar
  • maglabás / ilabás [nilabas F ilalabas] • (saca esos libros de la biblioteca antes de que cierren) hiramin mo ang mga librong iyon sa library bago sila magsara
  • traer
  • magdalá / dalhín + [dinalá] / dalhán • (a algn, 'escort') maghatíd / ihatid [hinatid F ihahatid] • (provisiones, dinero, comida) magbaon • (~le algo A ALGN) idala / ipagdala • (le trae flores a Cory todas las semanas) ipinagdala niya ng bulaklak si Cory linggo-linggo • (fue traído) dinalá • (porfa trae a Tom aquí) pakidala si Tom dito
  • transportar
  • maglipat
  • trasladar
  • maglipat