🏃 Verbos de movimiento intransitivos

Español

Tagalo

  • abrirse
  • --
  • acercarse
  • lumapit / lapitan [nilapitan]
  • andar (v irr [PS ANDUVE])
  • lumákad, maglakad (!dif) (maglakad: take a walk)
  • asistir
  • dumaló (sa) / daluhan • umatend sa, mag-atend sa (F mag-aatend) • (muchos asistieron al baile) marami ang dumaló sa sáyawan • (seis asistieron a la mitin) anim ang umatend sa miting • (cien miembros asistieron a la reunión) sandaang miyembro ang nag-attend ng miting • (un hombre se desmayó después de asistir a misa, titular) isang lalaki, hinimatay matapos dumalo sa misa
  • bajar
  • (descender) bumabâ • (llevar abajo) magbaba / ibabâ
  • caer (v.tb.'caerse', 'caérsele')
  • mahúlog (act) • (!sdo?) malaglág • (~ de un sitio alto) bumagsak (tb suspender en examen) • (ese gobierno ya ha caído) bumagsak na ang pamahalaang iyon
  • caerse (v.tb.'caérsele')
  • mahúlog (act) • (el pelo) malagas • (se le está cayendo el pelo) nalálagas ang kanyáng buhok
  • caminar
  • lumákad, maglakad (!dif) • (pasear) magpasiyál
  • correr
  • tumakbó
  • dar la vuelta (dar media vuelta)
  • --
  • dar media vuelta
  • bumuwelta
  • dar una vuelta
  • --
  • dar vueltas
  • --
  • deslizarse
  • --
  • dirigirse
  • --
  • entrar
  • pumasok (sa) (v PV: pasukin) • (la dejó ~ en una gran habitación) siya'y pinapasok sa isáng maluwáng na kuwarto • (el chico entró por la ventana) pumasok ang bata sa bintana
  • estar de pie
  • --
  • girar
  • (~ a la izquierda / a la derecha) kumaliwa / kumanan (!acs) • (a izquierda/derecha) umikot (!!) (kumaliwa / kumanan ?!!) • (gira 180º) bumuwelta ka • (gire a la derecha) kumanan ka • (la Tierra gira alrededor del sol) umiikot ang mundo sa araw
  • ir
  • pumuntá (magpunta) / puntahan • pumaroón • magpatuloy • (que va a) papuntá • (el autobús que va a Baclaran) …ang bus na papuntang Baclaran • (va a la universidad todos los días) pumapasok siya sa unibersidád araw-araw • (ir a casa) umuwî • (¿cómo se va al Banco de América?) paano ang pagpunta sa Bank of America? • (ir a un lugar o persona) magpunta • (yendo hacia/alrededor de) banda (!uso)
  • irse
  • umalís • (ya nos vamos) aalís na kamí • (vete!) alís ka diyán!
  • levantarse
  • (ponerse de pie) tumayo • (¿a qué hora te levantaste?) anong oras ka bumangon?
  • llegar
  • dumatíng [darating] / datnan [daratnan] • (cuando llegues a…) pagdating mo sa… • (los muertos ya llegan a 105) umaabot na sa 105 (isang daan at limang) katao ang nasawi • (el número de casos de COVID-19 en el país ha llegado a 8488) bilang ng mga kaso ng COVID-19 sa bansa, umabot na sa 8488 (walong libo apat na raan walumpu't walo)
  • marchar
  • --
  • moverse
  • (sigue moviéndote, canc) igalaw mo pa
  • nadar
  • lumangóy [PR lumálangóy] • (ir a ~) mag-swimming • (iremos a nadar en Malibú) mag-suswimming kami sa Malibu
  • navegar
  • lumayag • maglayag (visto como vi) • (salir a ~) mag-sailing
  • pasar (vi espacio)
  • (después de que los devotos pasaran por él) …pagkatapos dumaan ng mga deboto rito • (a los que pasen por SCTEX...) sa mga dumaraan sa SCTEX...
  • pasar (entrar)
  • --
  • pasar (otros)
  • --
  • pasear
  • magpasyal, mamasyal • (solo salió a pasear) namasyal lang siya
  • ponerse de pie
  • --
  • regresar
  • bumalik
  • rodar
  • --
  • salir
  • lumabás [PR lumálabás] • (flores) sumiból • (de viaje) umalis • (¿cuándo salimos?) kailán táyo aalís? • (al salir a…) paglabas mo sa… • (el humo que sale de la chimenea) usok na lumálabás (/nanggágaling) sa tsimineya
  • saltar
  • tumalón, lumuksó
  • sentarse
  • umupô • (siéntate) umupo ka
  • subir
  • (vi) umakyat • (precio) tumaas [F tataas] • (vt: un objeto) mag-akyat, iakyat [inakyat inaakyat iaakyat] (raíz: akyát) • (subir a: montaña) umakyát (vt) / akyatín • (llevar algo arriba) ipanhik • (el precio del jamón y el lechón ha seguido subiendo pocos días antes de navidad) presyo ng hamon at lechon, tumaas pa ilang araw bago ang Pasko
  • trasladarse
  • --
  • tropezar
  • --
  • tumbarse
  • --
  • venir (v.tb.'que viene')
  • dumatíng [F dárating] • pumaríto • (~ de) galing [PS nanggaling F manggaling] • (de dónde vienes?) saán ka galing? • (ven!) halika! • (ven ya!) halika na!
  • volar
  • lumipád • sumakáy sa éroplano
  • volver (i / t)
  • bumalik, magbalík • (sobre los propios pasos?) bumuwelta • (~ a casa) umuwî • (~´n mañana) magbábalík silá bukas • (volver a casarse) magkasál na mulî, mag-asawang mulî
  • zambullirse
  • --