ingawa, ijapokuwa • ('alors que') huku • ('even though') angalau (!o angalua?) • (aunque usted es más viejo que su hermano...) ingawa wewe una umri mkubwa zaidi kuliko ndugu yako...
cuando
-po- (infijo verbal) • (~ él vino) alipokuja • (tiempo simultáneo -KI-: lo haré cuando llegue) nitafanya nikifika • (cuando ruge el león tenemos mucho miedo) simba anapolia tunaogopa sana • (v-pr, espPS) wakati aki… • (cuando la noche termine) usiku utakapokwisha
en caso de que
--
para (conj)
ili (+ inf, subj) • [tb, infinitivo] (te llamo para decirte...) ninakupigia simu kukuambia... • (el billete para ir a Nairobi) tiketi ya kwenda Nairobi • (un lugar para construir una casa) mahali pa kujenga nyumba • (visto-pr: campamentos especiales para acoger a los refugiados) makambi maalumu kwaajili ya kuwahifadhi wakimbizi
para que
ili (+ subj), (subj) • (déme dinero para que compre harina) unipe pesa ili ninunue unga • (le envié documentos para que los leyera) nilimtumia nyaraka azisome/akazisome
porque
kwa sababu, sababu, kwa maana, maana, kwani
pues
(¡~ ve!) basi nenda!
que (conj compl)
kwamba, ya kwamba, kuwa, ya kuwa, -- • (te llamo para decirte que mañana...) ninakupigia simu kukuambia kwamba kesho... • (quiero que venga) nataka aje • (dijo que en esa visita...) alisema katika ziara hiyo... • [v.tb.'creer', 'saber'] • (expresó su esperanza de que...) ameeleza matumaini yake kuwa... • (el presidente Carter dijo anteayer que su país...) rais Carter alisema juzi kuwa nchi yake... • (dice que yo no salga ahora) anasema nisitoke sasa
si (condicional; v.tb.'si no', 'si yo fuera tú')
(kama) + [condicional] • [cond irreal: tiempo -NGE- (neg [pref suj]-SINGE-, HA(/SI)...NGE...); ngekula] (si papá estuviera de acuerdo, os casaríais) baba angekubali, mngeoana • (si fuera alta podría ver) aNGEkuwa mrefu angeweza kuona • (cond pasado) -NGALI- (neg [pref suj]-SINGALI-, HA(/SI-)...NGALI...) • (si lo hubiera intentado, habría terminado el trabajo rápido) (kama) ningalijaribu, ningalimaliza kazi upesi • (si no lo hubiera intentado, no habría terminado el trabajo rápido) nisingalijaribu, nisingalimaliza kazi upesi / singalijaribu, singalimaliza kazi upesi • (si ella no hubiera sido alta no habría podido jugar al voleyball) asingalikuwa mrefu asingaliweza kucheza mpira wa pete (/ hangalikuwa...) • (cond real) -KI- (neg -SIPO-) (si se queda / si no se queda: akikaa / asipokaa) • (si tiene tiempo, irá) akiwa na nafasi, atakwenda • (si papá está de acuerdo, os casaréis) baba akikubali, mtaoana • (si no tapas la olla, el agua no hervirá rápido) usipofunika sufuria, maji hayatachemka upesi • (si no como moriré) nisipokula nitakufa • (si te vas, vuelve pronto) ukiondoka, rudi mapema • (v-pr) ikiwa