(Phraseb) tinkunanchiskama, tupananchiskama • huk p'unchawkama (Parl), huq kutikama, ratukama
bienvenido
allinmi hamusqayki (a: -man)
buenas noches
winas nuchis, allin tuta
buenas tardes
winas tardis, buenas tardes
buenos días
allin p'unchay • (saludo para toda hora) allillanchu taytáy? (lit 'está usted bien señor?') • (más común) wiynus diyas • win diya, buenos días
da igual
--
de acuerdo
--
de nada
imamanta • (respuesta a un agradecimiento tras haber servido comida o bebida) kayhinallatapas
disculpe
dispinsayuway • (para pasar) pasaykusaq • (para pedir perdón) v.'lo siento' • (antes de hacer una pregunta) pampachayuway (taytáy / mamáy) • (v-tb rev) disculpaway
enhorabuena
--
estar de acuerdo
(estar ~~ en: to agree to) uyakuy
gracias
sulpayki, yusulpayki • sulpáy, añay, añaychayki • (Parlons) sulpáy, uspaláy, Dios pagarasunki, agradisikuyki • (~ por toda tu ayuda) sulpáy yanapawasqaykimanta • (~ por mostrarnos el camino) sulpáy ñanta riqsichimuwasqaykikumanta • (muchas gracias) anchata agradisikuyki • (gracias: después de que nos den algo) dios pagarasunki • urpi, sunqu • (tras haber comido) Dios pagarasunki mamáy • sulpáy mamáy • uspaláy mamáy • (Bol) diuspagarasunki • (gracias por dejarme quedarme en tu casa) sulpáy wasiykipi qurpachachiwasqaykimanta / puñuchiwasqaykimanta
hola
yaw! • rimaykullayki taytáy • imaynalla
lo siento
dispinsayuway, pampachaykuway • pampachayuway • (condolencia) anchatan llakipayki, (lo siento mucho) sinchita llakikuni, (Lonely) anchatan llakipayki • (cuanto lo siento) ¡anchata llakikuni! • (Bol: lo siento, Pilar) mayta llakikuni, Pilar
me duele
--
me gusta
--
perdone (sentido de: 'disculpe')
--
ponerse de acuerdo
--
por favor
allichu • (al pedir algo) walikusqayki (=puedo pedirte un servicio?, respuesta: imallatachu?=qué deseas?) • (para que nos den algo) ama hina kaychu • (por un servicio o para que nos den algo) urpicha, sunqucha • (atenuando un imperativo) -yku- • (come por favor) mikhuykuy • (infijo de cortesía en imperativo) -ri- • (siéntese por favor) tiarikuy • (llévame al pueblo por favor) llajtaman pusariway • (espera pues) suyariy